Contant geld speelt al eeuwenlang een centrale rol in onze economieën. Toch staat het gebruik ervan onder druk door de opkomst van digitale betaalmethoden en nieuwe regelgeving. Dit roept de vraag op: wordt contant geld afgeschaft? In deze blog bespreken we de recente EU-regels omtrent contante betalingen en de implicaties daarvan voor het gebruik van cash.

EU-beperkingen op contante betalingen

In een poging om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan, heeft de Europese Unie nieuwe regelgeving ingevoerd die contante betalingen boven €10.000 verbiedt. Deze maatregel, onderdeel van een breder pakket aan anti-witwasregels, stelt een bovengrens aan grote cashtransacties binnen de EU. Lidstaten hebben de vrijheid om strengere limieten in te stellen indien zij dat wensen.

Nederlandse maatregelen: strengere limieten

Nederland heeft besloten om een nog strengere limiet in te voeren. Het kabinet heeft een wetsvoorstel goedgekeurd dat contante betalingen voor goederen boven de €3.000 verbiedt. Deze maatregel is bedoeld om het witwassen van geld verder te bemoeilijken. De Tweede Kamer heeft dit voorstel op 24 september 2024 goedgekeurd; de Eerste Kamer moet er nog over beslissen.

Acceptatieplicht van contant geld

Ondanks de beperkingen op grote contante betalingen, blijft contant geld een wettig betaalmiddel. Winkeliers mogen contante betalingen niet weigeren, tenzij beide partijen vooraf een ander betaalmiddel zijn overeengekomen. Dit betekent dat consumenten in de meeste gevallen het recht hebben om met contant geld te betalen.

Toekomst van contant geld

Hoewel er beperkingen worden gesteld aan grote contante betalingen, is er geen sprake van een volledige afschaffing van contant geld. De Europese Centrale Bank benadrukt het belang van contant geld als publiek betaalmiddel en wijst op de rol ervan in financiële inclusie en privacy. Het blijft een essentieel onderdeel van het betalingsverkeer, vooral voor bepaalde groepen in de samenleving die afhankelijk zijn van cash.

Leven zonder contant geld, efficiënt, maar niet zonder risico’s

Geen gedoe meer met wisselgeld, geen rinkelende portemonnees en geen wachttijden bij de kassa omdat iemand muntjes bij elkaar moet schrapen. In plaats daarvan betalen mensen overal met hun smartphone, smartwatch of bankpas, zelfs op de markt of bij de ijscoboer op het strand. Transacties verlopen snel, digitaal en worden automatisch vastgelegd in apps die meteen inzicht geven in je uitgavenpatroon. Toch betekent een cashloze wereld ook dat elke betaling traceerbaar is, wat vragen oproept over privacy en de macht van financiële instellingen. Mensen die minder digitaal vaardig zijn, zoals ouderen of kwetsbare groepen, kunnen buitengesloten raken van het betalingsverkeer. Bovendien zou in tijden van storingen of cyberaanvallen het ontbreken van een fysiek alternatief voor betalingen kunnen leiden tot praktische problemen. Het leven zonder contant geld zou dus niet alleen efficiënter zijn, maar ook afhankelijker van technologie, infrastructuur en vertrouwen in digitale systemen.

Conclusie

Contant geld wordt niet afgeschaft, maar het gebruik ervan wordt wel gereguleerd, vooral bij grote transacties. De nieuwe EU-regels en nationale maatregelen, zoals die in Nederland, zijn gericht op het bestrijden van financiële criminaliteit. Voor de gemiddelde consument blijft contant geld echter beschikbaar en bruikbaar voor dagelijkse transacties. Toch is het verstandig om na te denken over de bredere maatschappelijke gevolgen van een steeds digitaler betaallandschap.

Literatuurlijst:

https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-10-2024-002032_EN.html

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financiele-sector/verbod-contante-betalingen-van-3000-euro

https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2017/html/ecb.sp170428.nl.html